Dinle Hayal Edilen Çözümler Maddi Gerçeğe Dönüşmedi

 

Tarihte kavimler dinsel sorunların yanısıra kendi içlerinde mezhep
sorunları da yaşadı. Dinlerin kardeşlik, bütünlük ve barış vaatleri
maddi çıkarlar karşısında sınırlı bir etkiye sahipti. Toplumda gelişen
sınıfsallık aynı kavmi çoktan sorun ve kavga yumağına dönüştürmüştü.
Yahudilik gibi çok küçük ve sıkı bir kabile içinde daha Musa zamanında
en yakınları arasında çok sert kavgalara yol açmıştı. Musa’nın
kardeşleri Harun ve Maryam’la çekişmeleri enteresandır. İsa yoksul
Musevilere öncelikle sesleniyordu. Muaviye Ehli Beyt’e karşı üstünlük ve
hanedan savaşına daha Muhammed ölmeden başlamıştı. İslam’da Hariciler
iki başlı, hatta üç başlı halifeliği Ali, Muaviye ve İbni As’tan
kurtarmak için ölüm kararı alacaklardı. Muaviye’nin oğlu Yezit Kerbela
çölünde Ehli Beyt’in en seçkin evlatlarını koyun boğazlar gibi
boğazlayacaktı. Her İslamlaşan halk hem kendi içinde, hem kendi
aralarında çığ gibi yeni sorunları beraberinde getirecekti. Köklü İran
uygarlığı İslam Arapları karşısındaki yenilgisine Şia mezhebini
türeterek yanıt vermek isteyecekti. Türk Selçuk ve Osmanlı hakim boy
beyleri çıkarlarını İslam’ın hakim geleneği Sünnilikte bulacaklardı.
Yoksul kesim Türkmen daha çok Şia ve Aleviliği seçecekti. Kürtler benzer
bir bölünmeyi yaşayacaktı. İktidarlı beyler Sünni olup Arap, Türk
sultanlarıyla işbirliğini esas alırken yoksul ve onurlu kesim Alevi ve
Zerdeşti olacaktı.

Sınıf ve kavimler çıkarlarını mezhep kılıfı altında sürdürdü

 
Hıristiyanlığın
ilk üç yüz yılı mezhep bölünmeleriyle de doluydu. Sınıf ve kavimler
çıkarlarını mezhep kılıfı altında sürdürmek durumundaydılar. Her kavmin
bir mezhebi oluşmuştu. Latinler Katolik, Grekler ve Slavlar Ortodoks,
Ermeniler Gregoryan, Asuriler Nasturilik başta olmak üzere çok parçalı
mezheplerle kurtuluş arayacaklardı. Ayrıca imparatorluk dini olup
olmamak arasında da ciddi parçalanma sorunlarını yaşayacaklardı.
Yahudilik genel anlamda Hıristiyanlık ve Müslümanlık dinlerini içinden
çıkarmakla yetinmedi kendi içinde kabilelere dek bölündü. Yahudiye ve
İsrailiye bölünmesi yetmezmiş gibi Fars ve Grek yanlıları olarak da
bölündü. Daha sonra Doğu ve Batı Yahudileri (Eskanazi ve Sefarat) olarak
ayrı bir bölünme yaşadı. Kapitalist uygarlık çağında laikçilerle
birlikte sekülerci aydınları da bağrından çıkardı. Bu dönemde
Hıristiyanlık büyük reformasyondan geçti. Protestanlık doğdu, ulusal
kiliseler oluşturuldu. Uzak Doğu uygarlıklarında Hindistan ve Çin başta
olmak üzere benzer dinsel ve mezhepsel bölünmeler yaygınlaşıp yeni
sorunları beraberinde getiriyorlardı. Tüm bu mezhep ve din sorunlarının
maddi temelini araştırdığımızda yaygınlaşan ve yoğunlaşan baskı ve
sömürü aygıtlarının temel rol oynadığını görmekte zorluk çekmeyeceğiz.
İç içe geçen maddi ve ideolojik tekellerin topluma karşı yürüttükleri
baskı ve sömürü savaşları söz konusudur. Daha Sümer ve Mısır rahip
devletinden beri bu sorunlar oluşturulmuş ve savaşlarla daha da
büyütülmüşlerdi. Bu da, yaşadığı büyük deneyimden sonra “ateşi ateşle
söndüremezsin” derken büyük bir gerçeği dile getiriyordu. İktidar savaş
demekti. Savaş ise sömürüydü. Dolayısıyla iktidar ancak iktidarla
savaşırdı. Çünkü tatlı karın başka yolu yoktu.

Tarihin sonu geldi denirken hakikate daha fazla yakınız

 
Böylelikle
5.000 yılı aşan uygarlık tarihi bir yandan günlük sorun üreten tarih
iken, çözüm aracı diye ortaya atılan hayali çözümler de sadece sorunları
yaygınlaştırıp yoğunlaştırmış oluyordu. Sümer rahiplerinin ne görkemli
tanrılar mitolojisi, ne aynı kaynaklı tek dinlerin tanrı ve
peygamberleri ne de çok başlı mezhep parçalanmaları derinleşen köleliğe
çare olamıyordu. Hayali çözümler maddi çözümlere dönüşemiyordu. İktidar
ve sömürü tekelleri tüm kavimlere taşmakla yetinmeyip ulus-devlet
temelinde toplumun en temel hücrelerine kadar sızdığında oluşan tablo
sorunların tüm topluma yayılması anlamına gelir. 5.000 yıllık zulüm ve
sömürü tekellerinin artık sorunları sızdıracak dolayısıyla karlarını
arttıracak başka toplum gözenekleri kalmadığına göre gerçekten de
sonları da gelmiş veya gözükmüş olmaktadır. Bu anlamda tarihin sonu
gelmiştir derken belki de her zamankinden daha fazla hakikate yakınız.

Ortadoğu’da Uygarlık Krizi ve Demokratik Uygarlık Çözümü kitabından alınmıştır.